"Mijn verontwaardiging omzetten in actie: dat leerde ik in het verenigingsleven."
Symbolischer kan bijna niet: voor het interview met voormalige vakbondsvrouw en Kamerlid Anja Vanrobaeys (Vooruit) trekken we naar Aalst, de stad waar priester Daens begin vorige eeuw de krachten bundelde met de socialisten om het lot van boeren en fabrieksarbeiders te verbeteren. We hebben afgesproken bij Cimorné: een voormalige spiegelslijperij in het hartje van de carnavalsstad.
“Toen ik hier 30 jaar geleden kwam, was dit een veredelde loods”, vertelt Vanrobaeys. “Tegenwoordig vind je hier een mooie mix van lokale en sociale ondernemingen onder één dak. De grote, houten wielerpiste die centraal in de hal staat, hoort bij de Fietserij: een sociaal tewerkstellingsproject dat resoluut de kaart van duurzame mobiliteit trekt. Het is een plek waar heden en verleden met elkaar in dialoog gaan, en dat vind ik supertof.”
Met deze socioculturele verenigingen heb ik een persoonlijke band
“Mijn jeugd beleefde ik in de jaren ‘80, en dat waren de hoogdagen van de jeugdhuizen. Ik was vaak te vinden in het JAC Koerken, dat ondertussen
jammer genoeg niet meer bestaat. Dat was echt mijn tweede thuis, een veilige haven waar ik op een ongedwongen manier in contact kwam met leeftijdsgenoten. Vanuit het jeugdhuis ben ik ook in het activisme gerold. We liepen mee in grote anti-racisme manifestaties in Brussel en gingen condooms uitdelen op de Gentse Feesten. De aids-epidemie richtte in die jaren veel schade aan in de homoscene, maar de ziekte zat nog altijd in de taboesfeer. Met onze acties wilden we daar iets aan veranderen.”
“Ik heb zoveel geleerd tijdens die jaren. Over evenementen organiseren. Over hoe je compromissen sluit met anderen. Maar vooral over samenwerken, en hoeveel je daarmee kan bereiken. Dat gevoel van ‘hé, ik sta hier niet alleen met mijn verontwaardiging, er zijn mensen die dat gevoel delen’: dat is zo ontzettend krachtig. Alleen lijkt het soms alsof je kleine steentjes verlegt. Maar als je samenwerkt met anderen, vormen al die kleine steentjes samen al snel een rots.”
Zo kijkt mijn partij naar de socioculturele sector
Kanaries in de koolmijn
“Ik zie de medewerkers en vrijwilligers die zich inzetten voor jullie organisaties als seingevers, die ons als politici wijzen op onze blinde vlekken. Zo heb ik de afgelopen legislatuur gesprekken gehad met Pleegzorg Vlaanderen, de organisatie die zich inzet voor pleegkinderen en hun netwerk. Op basis van de signalen die zij mij gaven, heb ik een wetsvoorstel ingediend om het recht op ouderschapsverlof ook uit te breiden naar pleegouders. Zij engageren zich om voor andermans kinderen te zorgen. Kinderen die vaak een rugzak met zich meedragen of extra zorg nodig hebben. Dan is het toch logisch dat ze - net als ‘gewone’ ouders - kunnen rekenen op ouderschapsverlof om dat engagement te kunnen combineren met hun werk? Dat wetsvoorstel heeft het jammer genoeg niet gehaald. Maar als wij zulke signalen opvangen vanuit het middenveld, dan vind ik dat we als politici de plicht hebben om ermee aan de slag te gaan.”
Voeten in de modder
“In de politiek wordt er veel gepraat, maar jullie zijn eerder doeners, die niet bang zijn om hun handen vuil te maken. Die met beide voeten in de modder van de realiteit staan, en van daaruit op zoek gaan naar oplossingen voor de problemen van deze tijd. Of het nu gaat om kinderen de tijd van hun leven bezorgen, nieuwkomers helpen om hier te integreren of senioren uit hun isolement halen.”
Alleen lijkt het soms alsof je kleine steentjes verlegt. Maar als je samenwerkt met anderen, vormen al die kleine steentjes samen al snel een rots.
Hier liggen volgens mij de belangrijkste uitdagingen en kansen voor de sector
Opboksen tegen vooroordelen
“Ik merk dat er bij bepaalde, rechtse partijen nog veel vooroordelen bestaan over wat jullie doen. Dat het bezigheidstherapie zou zijn. Iets dat leuk is, maar geen absolute noodzaak. En dat jullie te veel subsidies krijgen, waarin best wel gesnoeid mag worden. Ik vind dat verschrikkelijk kortzichtig. Blijf dus vooral vertellen wat jullie als middenveld betekenen in de levens van heel veel mensen. Alleen zo kan jullie draagvlak in het huidige, politieke klimaat opnieuw groter worden.”
Onvoorspelbare subsidies
“Met projectsubsidies is het een hele uitdaging om je werking op een duurzame manier uit te bouwen. Want probeer maar eens een gedreven medewerker aan boord te houden als je niet zeker weet hoe lang je hem of haar nog kan betalen...Hier in Aalst is er de afgelopen jaren drastisch geknipt in de budgetten. Daardoor is het doek gevallen over enkele lokale, socioculturele organisaties die zich engageerden voor kwetsbare groepen. Terwijl het bestuur zichzelf op de borst klopt over die zogezegde ‘besparing’, laten de verborgen kosten op het terrein zich voelen: jongeren die rondhangen op straat en problemen met drugs en sluikstorten."
Als mijn partij na de verkiezingen mee bestuurt, dan wil ik...
...de socioculturele sector versterken in haar rol van toeleider naar werk
“Als ik zie hoe jullie organisaties met beperkte middelen er toch in slagen om mensen duurzaam aan het werk te krijgen én te houden, dan smaakt dat naar meer. Jullie expertise is een waardevolle aanvulling op die van andere partners, zoals de CLB’s, OCMW’s en de VDAB. Hoe kunnen jullie elkaar ver- sterken en van elkaar leren? Ik vind dat de volgende regeringen dat moeten onderzoeken en vastpakken.”
...komaf maken met het kluwen aan verlofstelsels
“Ouderschapsverlof, tijdskrediet, palliatief verlof, mantelzorgverlof ... Onze verlofstelsels zijn een echt kluwen geworden, waarin een kat haar jongen niet meer terugvindt. En dan hebben we het nog niet eens gehad over de voorwaarden waar je aan moet voldoen (lacht). Wij willen daar met Vooruit komaf mee maken, onder de vorm van de tijdrekening. Een systeem waarbij iedereen die aan zijn loopbaan begint een basiskrediet van 3 maanden tijdskrediet krijgt. Wie werkt, bouwt meer rechten op en kan kiezen wanneer hij of zij die opneemt. Specifieke situaties, zoals zorgen voor een ziek familielid, geven extra rechten. Daarnaast willen we ouders die hun ouderschapsverlof verdelen over beide ouders belonen met extra ouderschapsverlof. Zo hopen we vaders en meeouders aan te moedigen om dit recht ook op te nemen. Zo’n systeem zorgt voor meer gendergelijkheid, thuis en op de werkvloer.”
Er zijn in dit land meer zieken dan werklozen. Jullie expertise om mensen terug op de arbeidsmarkt te krijgen is volgens mij een belangrijk stukje in die complexe puzzel.
Op bezoek bij Stroom vzw
DEELSECTOR: Beroepsopleiding
WERKT VANUIT: Vooral vanuit Aalst, maar heeft ook activiteiten in Oosterzele, Sint-Lievens- Houtem, Lede, Erpe-Mere, Haaltert en Affligem
MEDEWERKERS: 145
Stroom is een sociaal economiebedrijf dat zorgt voor doorstroom van goederen én mensen. Werk is één van de belangrijkste doelstellingen van de vzw. En dan vooral werk voor wie weinig kansen heeft op de arbeidsmarkt. Deze missie realiseert de vzw via Kringwinkels, Energiesnoeiers en de Fietserij. In Cimorné wordt sociale economie gemixt met lokaal ondernemerschap. Het is in een aantal jaren tijd uitgegroeid tot een broedplaats voor vakmanschap en creativiteit.
Vanrobaeys : “In Aalst is dit echt een plek geworden waar je wil zijn. Je kan hier eten, winkelen en er worden ook regelmatig toffe evenementen georganiseerd. Een plantenshop, barbier en een reclamebureau zitten hier zij aan zij met een ondernemer die sneakers personaliseert. En dan is er natuurlijk ook nog de Fietserij: een organisatie die iedereen op de fiets wil krijgen en die mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt opleidt om bijvoorbeeld als fietsenmaker aan de slag te gaan.”
Zelf een leuk verhaal of inspirerende case om te delen?
Daar maak je onze stafmedewerker communicatie & ledenrelaties altijd blij mee!