Rechtspraak: Overschrijden grensbedragen vrijwilligersvergoeding: rsz-bijdragen betalen

Als organisatie kun je je vrijwilligers vergoeden voor gemaakte kosten. Die kosten moeten niet bewezen worden zolang zij onder een vastgelegd dagelijks en jaarlijks forfait vallen. Hogere kostenvergoedingen kunnen enkel worden uitbetaald door bewijskrachtige documenten.

De Vrijwilligerswet stelt bovendien expliciet dat in geval van hogere, niet bewezen vergoedingen, de activiteit niet als vrijwilligerswerk kan worden beschouwd.

Het gevolg is dat er sociale zekerheidsbijdragen verschuldigd zijn op de uitbetaalde vergoedingen. De hoogte van de bijdragen is afhankelijk van de beoordeling van de werkrelatie. De zogezegde vrijwilliger kan namelijk werken met een aannemingscontract of kan als werknemer gekwalificeerd worden. Een herkwalificatie als werknemers kan pas na het vaststellen van een gezagsrelatie tussen de werkgever en de zogezegde vrijwilliger.

Dit laatste overkwam een vzw die werkte met vrijwillige ambulanciers. Zij werden recent veroordeeld tot het betalen van rsz-bijdragen omwille van te hoge vrijwilligersvergoedingen.

De zaak in kwestie

De vzw, zonder personeel, maar met vrijwilligers-ambulanciers betaalt hen vergoedingen boven de forfaits vastgelegd in de Vrijwilligerswet. Op basis van een klacht van een vrijwilliger stelt de RSZ de feiten vast en vordert sociale bijdragen voor die vergoedingen.

Na een succesvolle betwisting van de automatische onderwerping door de RSZ door twee vrijwilligers en de vzw komt de zaak in beroep voor bij het Arbeidshof in Bergen.

De vzw voert daarbij aan dat alle medewerkers echte vrijwilligers waren en dat als de forfaits overschreden werden, de betaalde sommen bestemd waren voor de dekking van de kosten, bv. voor huur van materiaal. De rsz vraagt het behoud van de administratieve beslissing tot onderwerping aan de sociale zekerheid.

Het arrest

Het Arbeidshof oordeelt dat de toegekende bedragen de forfaitaire maximumgrenzen vastgelegd in de Vrijwilligerswet overschrijden. De vzw kan volgens het Hof niet bewijzen dat de betaalde vergoedingen onkosten moeten dekken en oordeelt bovendien dat de aard van de aangevoerde onkosten geen kosten zijn ten laste van de organisatie . In dat laatste geval ging het om kosten voor onderhoud of vergoeding van eventuele schade geleden aan het persoonlijke voertuig van de vrijwilliger.

In tweede instantie onderzocht het Hof ook de werkrelatie en kwam tot de vaststelling dat er ook sprake is van ondergeschiktheid. De vrijwilligers stonden onder gezag van een ‘hogere’ en ook hun verlof kon enkel op bepaalde momenten worden ingediend en opgenomen.

Het ontbreken van een schriftelijke overeenkomst met de vrijwilligers betekende ook dat de organisatie geen objectief middel had om aan te tonen dat de werkrelatie van een andere aard was.

Op basis van de vaststellingen door het hof werd de administratieve beslissing van de rsz bevestigd. De organisatie moet op de betaalde vergoedingen rsz-bijdragen betalen.

Bronnen:

• Arrest van 20 april 2016 arbeidshof van Bergen A.R. 2013/AM/338.
• Wet betreffende de rechten van Vrijwilligers van 3 juli 2015.